Μία από τις σπάνιες περιπτώσεις παρουσίας του Λεν Μάστερμαν, πρωτοπόρου της Εκπαίδευσης στα Μέσα στη Μεγάλη Βρετανία, στο διαδίκτυο. Στα είκοσι δύο λεπτά της συνέντευξης διατυπώνει, εν συντομία, ορισμένες από τις πυρηνικές του θέσεις σχετικά με τη διδασκαλία των Μέσων.
Επιλεγμένα αποσπάσματα από τη συνέντευξη:
Χρειάζεται να εντάξουμε τα Μέσα στη διδασκαλία, ώστε να ενεργοποιήσουμε τους μαθητές για να διδάξουμε πάνω-κάτω τα ίδια θέματα με τα φιλολογικά μαθήματα.
Γιατί τα παιδιά που δεν τα καταφέρνουν στην έντυπη διδασκαλία να στερούνται ευκαιριών να συζητάνε ιδέες, εικόνες, κοινωνικά θέματα;
Εάν θέλει κανείς να μιλήσει με τα παιδιά στο επίπεδο που ενδιαφέρει αυτά και να τα αφήσει να συζητήσουν θέματα που πραγματικά τα ενδιαφέρουν και είναι συνδεδεμένα με τις ζωές τους τότε χρειάζεται να ανοίξει συζήτηση για την τηλεόραση.
Η μελέτη του βιβλίου «Μυθολογίες» του Ρολάν Μπαρτ ήταν καθοριστική για τη σκέψη μου.
Είναι πολύ σημαντικό να δούμε την τηλεόραση ως ένα σύστημα αναπαραστάσεων το οποίο έχει κωδικοποιηθεί. Να εμπλακούμε μαζί της ενεργά παρά απλώς να την αποδεχθούμε.
Η διδασκαλία των Μέσων δεν αποσκοπεί στην απλή αλλαγή των τίτλων των υφιστάμενων μαθημάτων. Για την ακρίβεια, αφορά έναν νέο τρόπο διδασκαλίας.
Η διδασκαλία, σε οποιαδήποτε ηλικία, πρέπει να ξεκινάει με κάτι που υπάρχει στην ευρύτερη κουλτούρα, κάτι στο οποίο μπορεί να αναστοχαστεί ο μαθητής. Με αυτό τον τρόπο, τα παιδιά μπορούν να μελετάνε το υλικό που τους ενδιαφέρει. Δεν υπάρχει κάτι το ιερό με το περιεχόμενο. Σπάει, λοιπόν, η παραδοσιακή ιεραρχία δασκάλου-μαθητή. Στα πλείστα μαθήματα ο δάσκαλος παρουσιάζεται ως ένας καταρτισμένος ειδικός, ο οποίος μεταφέρει προς τα κάτω, στους παθητικούς μαθητές δηλαδή, τις γνώσεις. Είναι σαν το αποταμιευτικό μοντέλο που περιέγραψε ο Πάουλο Φρέιρε, όπου ο δάσκαλος καταθέτει γνώσεις και πληροφορίες στα μυαλά παθητικών παιδιών. Κατά συνέπεια, οι μαθητές δεν μπορούν να αναπτύξουν κριτική στάση. Ακόμα κι αν ο δάσκαλος επιθυμεί κριτική στάση, δεν μπορεί να την καλλιεργήσει στον βαθμό που όλα επιλέγονται από αυτόν. Εάν όμως φέρει στην τάξη ένα φιλμ ή κάποιο άλλο μιντιακό προϊόν αμέσως οι σχέσεις και το κλίμα αλλάζουν.
Η γνώση δεν μεταφέρεται από πάνω προς τα κάτω, αλλά δημιουργούμε τη δική μας γνώση διαμέσου της κριτικής ενασχόλησης με τα κείμενα και τις πηγές. Πρόκειται για μια νέα επιστημολογία. Η γνώση δεν βρίσκεται εκεί έξω και πρέπει να τη βρούμε και να την κατακτήσουμε. Η Εκπαίδευση στα Μέσα προτείνει μια νέα θεωρία για τη γνώση, υποστηρίζοντας ότι η γνώση είναι κάτι που δημιουργεί ο καθένας με την αλληλεπίδραση που έχει με τον κόσμο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλάζει και ο κόσμος.
Είναι πολύ σημαντικό να βλέπουμε τα Μέσα ως κατασκευές, διότι αν τα θεωρούμε πραγματικότητα τότε δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε. Μπροστά στα Μέσα πρέπει να προβληματιζόμαστε πάνω στα εξής ερωτήματα: ποιος το έφτιαξε, ποιοι είναι πίσω του, για ποιο σκοπό, τι τεχνικές χρησιμοποίησαν, ποιο κοινό στοχεύουν, ποια η πρόθεσή τους, ποιων τα συμφέροντα εξυπηρετούνται κ.λπ.
Η Εκπαίδευση στα Μέσα είναι κάτι πολύ περισσότερο από ακόμα ένα μάθημα. Είναι ένας νέος τρόπος δουλειάς που εμπλέκει περισσότερους συμμέτοχους και τεχνικές.
Τα παιδιά πρέπει να εμπλέκονται περισσότερο. Όχι, μόνο, να παρακολουθούν και να αναλύουν μιντιακά κείμενα, αλλά να φτιάχνουν τις δικές τους ειδήσεις, τη δική τους τηλεόραση, φωτογραφίες κ.ο.κ. Πρόκειται για μια δυναμική πορεία διαντίδρασης θεωρίας και πράξης.
Με την πρακτική δεν εννοώ την περίτεχνη παραγωγή. Σπαταλάει πολύ χρόνο, είναι ακριβή και σε τελική ανάλυση τα παιδιά καταλήγουν να αναπαράγουν και να αντιγράφουν αυτά που βλέπουν στην τηλεόραση. Η πρακτική δουλειά, κατά τη γνώμη μου, αφορά το ανακάτεμα φωτογραφιών και τη δημιουργία φωτο-ιστοριών, την κατασκευή διαφορετικών ειδήσεων μετακινώντας τα νέα σε μια εφημερίδα, τη δημιουργία πρωτοσέλιδου εφημερίδας κ.ά. Στην κριτική πρακτική τα παιδιά παίζουν με τους κώδικες και τις συμβάσεις.
Η δημιουργία ενός μιντιακά εγγράμματου πολίτη πάει πέρα από
την απλή κατ’ οίκον αποκωδικοποίηση διαφημίσεων, στην ανάπτυξη ενός πληροφορημένου
πολίτη που μπορεί να επηρεάσει τις σημαντικές κοινωνικές συζητήσεις.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου