Ερωτήσεις κλειδιά

Μία χρήσιμη διδακτική μέθοδος είναι η ενασχόληση με κάποια βασικά ερωτήματα που καταπιάνονται με πυρηνικές έννοιες της Εκπαίδευσης των Μέσων. Η Scheibe (2004), για παράδειγμα, εντοπίζει έξι ερωτήσεις που δουλεύουν καλά με τους μαθητές όταν αντιμετωπίζουν ένα κείμενο:

1. Ποιος το έκανε, ποιος χρηματοδοτεί το μήνυμα και ποιος είναι ο σκοπός του;
2. Ποιο είναι το υπό στόχευση κοινό και πώς το μήνυμα προσαρμόστηκε σ’ αυτό;
3. Ποιες είναι οι διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται για να ενημερώσουν, πείσουν, διασκεδάσουν και προσελκύσουν την προσοχή;
4. Ποια μηνύματα επικοινωνούνται (και/ή υπονοούνται) σχετικά με συγκεκριμένους ανθρώπους, τόπους, γεγονότα, συμπεριφορές, τρόπους ζωής κ.λπ.
5. Πόσο έγκαιρες, έγκυρες και αξιόπιστες είναι οι πληροφορίες στο μήνυμα;
6. Τι έχει μείνει έξω από το μήνυμα το οποίο μπορεί να είναι σημαντικό να γνωρίζουμε;

Σε παρόμοιο επίπεδο, η Tara Brabazon (McDougall & Potamitis, 2010) τονίζει ότι οι μαθητές μπροστά στη ροή πληροφόρησης πρέπει να κάνουν παύση, να αναστοχάζονται και να σκέφτονται. Εισηγείται ένα πλαίσιο δέκα ερωτήσεων, τις οποίες οι μαθητές πρέπει πάντα να θέτουν:

1. Ποιος είναι ο συγγραφέας;
2. Ποια είναι η εξειδικευμένη γνώση του συγγραφέα;
3. Ποια αποδεικτικά στοιχεία χρησιμοποιεί;
4. Τι είδος είναι το κείμενο; 
5. Χρηματοδοτείται από κάπου;
6. Ποια επιχειρήματα παρουσιάζονται;
7. Πότε έχει δημιουργηθεί;
8. Γιατί δημιουργήθηκε σ’ αυτό το σημείο της ιστορίας;
9. Ποιο είναι το κοινό αυτών των πληροφοριών;
10. Τι δεν συζητείται και ποιες είναι οι συνέπειες της απουσίας;

Οι Thoman και Jolls (2004) καταγράφουν πέντε ερωτήσεις κλειδιά που μπορούν, όπως ισχυρίζονται, να αλλάξουν τον κόσμο, αρκεί να προβληματίζουν τους μαθητές κάθε φορά που έρχονται σε επαφή με κάποιο μιντιακό κείμενο:

1. Ποιος δημιούργησε το μήνυμα;
2. Ποιες τεχνικές χρησιμοποιούνται για να προσελκύσουν την προσοχή;
3. Πώς γίνεται διαφορετικοί άνθρωποι να καταλαβαίνουν το ίδιο μήνυμα διαφορετικά;
4. Ποιες αξίες και οπτικές παρουσιάζονται ή παραλείπονται από το μήνυμα;
5. Γιατί αποστάληκε το μήνυμα;

Οι ερωτήσεις μπορούν να συναποφασιστούν με τους μαθητές ανάλογα με τους στόχους, τα ενδιαφέροντα και τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε τάξη. Απαραίτητο, όμως, είναι να εισάγονται από την αρχή της σχολικής χρονιάς ως μια συνήθης πρακτική για αξιολόγηση των κειμένων και των οπτικοακουστικών πηγών που έρχονται καθημερινά σε επαφή.